Fragment pracy magisterskiej mgr Angeliki Marszołek, AWF Katowice, 2016:
Według informacji podawanych przez Henryka Marca („Historia medalami pisana”) i Michała Morysa „Szermierka – szpada. Skrypt dla studentów) władanie białą bronią towarzyszyło człowiekowi już w starożytności zarówno w formie rozrywki jak i pracy. W szeregi broni białej możemy zaliczyć miecze, rapiery, florety, szpady szable i wiele innych. Były one używane w różnych okresach i z różnym przeznaczeniem. Współczesna szermierka sportowa przeszła długą drogą i wiele zmian aby ukształtować się w takim stopniu w jakim możemy ją dzisiaj oglądać.
Pierwsze dowody na rozgrywanie szermierczych pojedynków pochodzą już ze Starożytnego Egiptu. Mieczy używano w starożytności na całym świecie – w Grecji, w Chinach, w Japonii, na terenach Indian w obu Amerykach. Jednak światowym centrum rozwoju szermierki była Europa. To właśnie w niej w średniowieczu wprowadzono turnieje rycerskie a także walki na koniach z wykorzystaniem mieczy i kopii. Szermierka stała się nie tylko walką wojskową ale także rozrywką. Wraz z końcem średniowiecza nastała potrzeba zrewolucjonizowania broni z powodu wprowadzenia do użytku powszechnego prochu strzelniczego. Ciężkie oburęczne miecze i grube zbroje pozbawiały szybkości, co poskutkowało wprowadzeniem rapiera. Służył on do zadawania cięć i pchnięć. Siła ustępowała miejsca technice, zaczęły powstawać szkoły i podręczniki o walce na rapiery. W XVI wieku Włosi stali się mistrzami wyszkolenia, a rywalizujący z nimi Francuzi w pierwszej połowie XVII wieku wprowadzili szpadę dworską, lżejszą i krótszą od rapiera pozwalającą na szybsze zadawanie trafień. Okazało się to jednak niebezpieczne, potrzebna była bardzo dobra nauka obrony czyli zasłon i aby ją ułatwić w XVIII wieku Francuzi wprowadzili floret jako broń ćwiczebną. Z czasem on również stał się bronią używaną do pojedynków, jednak ze względu na jeszcze mniejszą wagę i jeszcze szybsze walki, ustalono ich zasady umowne – wszystko z myślą o bezpieczeństwie gdyż maski na twarz wprowadzono dopiero pod koniec XVIII wieku. Gdy wprowadzono przepisy floret stał się bronią sportową i bardzo szybko dołączyła do niego szpada mająca więcej cech prawdziwego pojedynku (Morys M, 2006, Marzec H, 2002).
Szabla, współczesna trzecia broń sportowa wywodzi się natomiast z Europy środkowej i wschodniej. Narodziła się w Turcji a następnie zapisała się w historii Polski i Węgier jako sieczno-kolna broń narodowa. W Polsce powstało wiele cenionych szkół, które następnie rozpropagowały szermierkę na zachodzie Europy. W XIX wieku szermierka osiągnęła szeroką popularność, zaczęto organizować turnieje krajowe i międzynarodowe a to pozwoliło na powstanie 29 listopada 1913 roku Międzynarodowej Federacji Szermierczej, której pierwszym przewodniczącym został Belg Albert Feyerick. Zaczęły powstawać związki krajowe. (Marzec H, 2002)
Polski Związek Szermierczy powstał w 1922 roku we Lwowie, choć jeszcze przed jego utworzeniem istniały już kluby szermiercze – Klub Szermierczy im. M. Wołodyjowskiego w Krakowie (1901 – 1903), Krakowski Klub Szermierza (powstały 1909), sekcja przy krakowskim AZS. Obecnie w gronie członków Polskiego Związku Szermierczego znajduje się 128 klubów (stan na dzień 14.09.2016) (Marzec H, 2002).
We współczesnym sporcie szermierkę można spotkać w kilku odsłonach:
- szermierka sportowa czyli trzy bronie – szpada, szabla oraz floret
- szermierka w pięcioboju nowoczesnym
- szermierka niepełnosprawnych na wózkach
- turnieje rycerskie i szermierka historyczna
- chińskie i japońskie sztuki walki bronią czyli kendo i wu-shu (Maciej Łuczak, 2002).
Literatura:
Morys M.: Szermierka – szpada. Skrypt dla studentów. AWF, Katowice 2006.
Marzec H.: Historia medalami pisana. Śląski Okręgowy Żwiązek Szermierczy, Katowice 2002.
Łuczak M.: Szermierka w Polsce w latach 1945 – 1989. AWF, Poznań, 2002.
